با افزایش مشکلات اقتصادی در ایران، ناامنی غذایی و پیامدهای مرتبط با سوءتغذیه به خطری جدی برای سلامت جان میلیون‌ها نفر در سراسر این کشور تبدیل شده است. با این حال، داده‌های رسمی نشان می‌دهد که ساکنان برخی استان‌ها در وضعیت به‌مراتب وخیم‌تری قرار دارند.

به‌تازگی محمد اسماعیل مطلق، رئیس دبیرخانه شورای عالی سلامت و امنیت غذایی کشور، از تهدیدهای ناامنی غذایی در هشت استان سیستان و بلوچستان، کهگیلویه و بویراحمد، ایلام، هرمزگان، بوشهر، خوزستان، کرمان و خراسان جنوبی پرده برداشت و گفت که ساکنان این استان‌ها به توجه بیشتری نیاز دارند.

این مقام دولتی اهمیت دسترسی آحاد جامعه به سبد غذایی حداقلی برای تامین پروتئین و کالری مصرفی روزانه را یادآور شد و در گفت‌وگو با خبرگزاری ایلنا ادعا کرد که شورای عالی سلامت و امنیت غذایی اقدام‌هایی در این راستا انجام داده است.

 مسئولان جمهوری اسلامی برنامه‌ای را تحت عنوان «سبد حداقلی» تدوین کرده‌اند که حداقل خوراک روزانه و ماهانه افراد برای سلامتی را در نظر می‌گیرد. رئیس دبیرخانه شورای عالی سلامت و امنیت غذایی ادعا می‌کند وزارت بهداشت این سبد غذایی حداقلی را «با مشارکت استادان دانشگاه، متخصصان تغذیه و کارشناسان» تدوین کرده است، در حالی که جامعه کارگری ایران به تناوب تاکید کرده‌اند که این سبد غذایی از تامین حداقل کالری موردنیاز خانواده‌ها هم  ناتوان است؛ زیرا وزارت بهداشت و درمان به دستور دولت، میزان کالری موردنیاز و سرانه خوراکی‌های با نرخ تورم بالا مانند گوشت و برنج را در این سبد کاهش داد.

با این حال، شورای عالی کار در جریان تعیین مزد کارگران در اسفندماه ۱۴۰۲ همین سبد حداقلی وزارت بهداشت را برای کارگران مدنظر قرار داد و حقوق کارگران را تنها ۲۷ درصد بالا برد که حدود یک‌سوم سبد معیشت فعلی است. در صورتی‌ که مزد حداقل‌بگیران با نرخ تورم فاصله قابل‌توجهی دارد و حقوق ماهانه آنان حتی کفاف اجاره‌‌خانه را هم نمی‌دهد.

بر اساس گزارش روزنامه دنیای اقتصاد، در حال حاضر یک خانوار سه‌نفره برای خرید سبد حداقلی از میوه در ماه باید بین یک‌ میلیون و ۲۰۰ تا دو میلیون و ۸۰۰ هزارتومان هزینه کند. تامین این مبلغ برای کارگری که زیر ۱۰ میلیون تومان حقوق می‌گیرد، امکان‌پذیر نیست و باعث می‌شود افراد از تهیه میوه و در نتیجه تامین ویتامین‌های لازم صرف‌نظر کنند و به مواد غذایی ارزان و با ارزش غذایی پایین روی بیاورند.

البته فقط میوه و سبزیجات نیستند که از سبد خرید مردم حذف شده‌اند. فعالان اصناف در بخش‌های مختلف بارها خبر داده‌اند که تقاضا برای خرید گوشت قرمز، مرغ، تخم‌مرغ، برنج، لبنیات و حتی حبوبات نیز کاهش یافته است.

داده‌های رسمی نیز نشان می‌دهد که در استان خراسان جنوبی ۴۷ درصد خانواده‌ها تغذیه ایمن دارند؛ به این معنا که تغذیه ۵۳ درصد از آن‌ها ناایمن‌ ارزیابی می‌شود. در استان سیستان و بلوچستان هم ۳۰ درصد جمعیت امنیت غذایی دارند و ۷۰ درصد بقیه در گروه تغذیه ناایمن قرار می‌گیرند.

در استان خوزستان آمار امنیت غذایی ۴۲ درصد و آمار ناامنی غذایی ۵۸ درصد است و در استان کرمان، ۱۶ درصد تغذیه ایمن دارند و ۷۴ درصد بقیه فاقد امنیت غذایی‌اند.

پیش‌تر نیز ناصر کلانتری، عضو انجمن تغذیه کودکان، درباره ناامنی غذایی در ایران گفته بود: «هفت استان کم‌برخوردار ایران ناامنی غذایی دارند؛ به این معنا که در تمام طول سال به غذای سالم و کافی دسترسی ندارند.»